• 41 & 51 Nguyễn Huệ, Phường Vĩnh Ninh, TP Huế
Cấp cứu 24/7
(0234)3837777
Đường dây nóng
0962871919
Ứng Dụng Siêu Âm 3D Trong Hỗ Trợ Sinh Sản
Siêu âm 3D có ưu điểm vượt trội trong chẩn đoán bất thường bẩm sinh tử cung và phát hiện một số bệnh lý lành tính đường sinh sản

Siêu âm lần đầu tiên được ứng dụng trong lĩnh vực sản phụ khoa vào năm 1958. Siêu âm đường bụng cho cái nhìn toàn cảnh vùng tiểu khung, đặc biệt ở những bệnh nhân có tử cung kích thước lớn hơn thai 12 tuần. Nhược điểm của phương pháp này là bàng quang bệnh nhân phải đầy và độ phân giải hình ảnh hạn chế, đặc biệt ở những trường hợp béo phì, thành bụng dày hay bệnh nhân có sẹo vùng bụng dưới do tiền sử phẫu thuật.

Siêu âm đường âm đạo (Transvaginal ultrasound - TVUS) giúp giải quyết vấn đề trên nhờ khoảng cách giữa đầu dò và tử cung - phần phụ ngắn hơn, giúp đánh giá chi tiết các cơ quan vùng chậu với độ phân giải cao và rõ ràng hơn so với đầu dò bụng cùng tần số (5 - 7,5 MHz). Hiện nay, đây là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất để khảo sát khung chậu với các yếu tố gồm: hồi âm cơ tử cung, cổ tử cung, thành tử cung, nội mạc tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng, các bất thường bẩm sinh hay mắc phải tại tử cung và phần phụ. Sự kết hợp giữa thăm khám vùng chậu và siêu âm đường âm đạo có thể cung cấp những thông tin thiết yếu cho bác sĩ phụ khoa.

Hiện nay, tại Trung tâm Nội tiết sinh sản và Vô sinh – Bệnh viện Trường Đại học Y-Dược Huế đã được trang bị máy siêu âm GE Healthcare Voluson P8 với đầu dò âm đạo 3D. Bên cạnh những ưu điểm của dòng máy chuyên dụng cho sản phụ khoa như hình ảnh 2D tuyệt vời - tối ưu hóa độ rõ nét và chi tiết tại vị trí đầu dò, phạm vi quét rộng, Doppler màu tiên tiến - cung cấp góc nhìn sâu sắc về giải phẫu hình học mạch máu và các chức năng, chất lượng hình ảnh đồng nhất và cho hiệu quả hình ảnh nhanh thì kỹ thuật dựng hình 3D là một ưu thế vượt trội, giúp bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng và chính xác hơn.

Hình ảnh máy siêu âm GE Healthcare Voluson P8

Mỗi chế độ hiển thị hình ảnh của siêu âm 3D sẽ có những ưu điểm khác nhau: hình ảnh trực quan sinh động trong chế độ hiển thị bề mặt; khảo sát được vật thể ở nhiều mặt phẳng khác nhờ MPR; đo các kích thước thể tích chính xác hơn siêu âm 2D nhờ 3 mặt phẳng trực giao; tiết kiệm thời gian (với điều kiện bác sĩ siêu âm thao tác thuần thục); bộ dữ liệu hình ảnh được lưu trữ lâu dài, dùng trong hội chẩn đa trung tâm.

Siêu âm 3D có ưu điểm vượt trội trong chẩn đoán bất thường bẩm sinh tử cung và phát hiện một số bệnh lý lành tính đường sinh sản. Ước tính có đến 30% phụ nữ bị sẩy thai liên tiếp có bất thường tử cung bẩm sinh, trong khi đó tỷ lệ này ở dân số chung là 1 - 10%. Mặc dù các bất thường này thường không có triệu chứng nhưng vẫn có thể ngăn cản sự làm tổ, sẩy thai hoặc các biến chứng trong quá trình mang thai và sinh. Đặc biệt là tử cung vách ngăn, một trong những dạng dị dạng tử cung phổ biến nhất, có liên quan rõ rệt đến vô sinh và sẩy thai tự nhiên. Trong trường hợp bất thường ở tử cung, siêu âm 3D có độ đặc hiệu và độ nhạy tương đương với MRI nhưng dễ thực hiện hơn, rẻ hơn và xử lý nhanh hơn.

Hình 1- Dị dạng tử cung đôi

Hình 2 – Dị dạng tử cung hình tim

Hình 3 – Dị dạng tử cung một sừng

Siêu âm 3D vượt trội hơn so với siêu âm 2D nhờ tái tạo thêm được mặt phẳng đứng ngang qua tử cung, tính toán chính xác chiều dài và độ dày của vách ngăn, thể tích khoang tử cung và mô tả sự phân bố mạch máu. Đối với các bất thường tử cung mắc phải, như hội chứng Asherman, nội soi tử cung vẫn là tiêu chuẩn vàng nhưng siêu âm 3D là công cụ đầu tiên có thể dùng để chẩn đoán mức độ dính và tổn thương buồng tử cung.

Siêu âm 3D cho phép phác hoạ chi tiết vùng ranh giới nội mạc - cơ tử cung, đánh giá chính xác vị trí lạc cơ tuyến trong thành tử cung. Siêu âm 3D không tăng độ nhạy trong phát hiện u xơ tử cung hay polyp, nhưng cho biết chính xác vị trí các u này, định rõ ranh giới đường bờ u xơ, phân biệt u xơ trong thành hay u xơ dưới niêm.

Bên cạnh đó, siêu âm 3D cho phép ước tính chính xác hình thái và thể tích nội mạc tử cung. Độ dày nội mạc tử cung và mạch máu dưới nội mạc tử cung được coi là những yếu tố tiên đoán cho sự thành công của IVF. Sự tăng sinh nội mạc tử cung không đầy đủ có tác động đáng kể đến quá trình làm tổ của phôi. Trong những trường hợp như vậy, nên trữ lạnh phôi để chờ chu kỳ tiếp theo khi mà nội mạc tử cung tối ưu nhất.

Trong Hỗ trợ sinh sản, đánh giá số lượng và kích thước nang trứng là một bước quan trọng của kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm, dùng một loạt hình ảnh 2D để tái tạo một cấu trúc theo 3 chiều của nó. Siêu âm 3D trong y học bao gồm 4 bước: thu thập dữ liệu, phân tích và xử lý thể tích, tạo ảnh hoạt họa (animation) và hoàn thiện hình ảnh, và cuối cùng là lưu trữ dữ liệu (1). Các tiến bộ trong kỹ thuật siêu âm sẽ hỗ trợ nhà lâm sàng đánh giá được hình thái và số lượng các nang noãn tự động chính xác hơn.

Hình ảnh SonoAVC cho phép tính cả đường kính và thể tích nang tự động

Các trang thiết bị