1. Tổng quan

Máu tụ dưới màng cứng mạn tính (Chronic Subdural Hematoma – cSDH) là tình trạng máu rỉ ra chậm và tích tụ giữa màng cứng và bề mặt não, thường gặp ở người lớn tuổi, đặc biệt là người có não teo, dùng thuốc chống đông, hoặc có tiền sử chấn thương nhẹ vùng đầu.

Điều đáng lo ngại là triệu chứng thường rất kín đáo và dễ bị bỏ qua — chỉ là đau đầu âm ỉ, giảm trí nhớ nhẹ, đi lại chậm chạp hoặc thay đổi tính cách. Do đó, bệnh nhân và gia đình thường nghĩ là do tuổi già hay thiếu ngủ, khiến việc chẩn đoán bị trì hoãn.

Hình 1. Máu tụ dưới màng cứng mạn tính và phẫu thuật đặt dẫn lưu kín
(burr-hole drainage) lấy máu tụ.

2. Dấu hiệu cảnh báo sớm

Người cao tuổi nên đi khám chuyên khoa Thần kinh – Ngoại Thần kinh khi có các biểu hiện sau:

     - Đau đầu kéo dài, không rõ nguyên nhân, đặc biệt sau một chấn thương nhỏ.

     - Mệt mỏi, buồn ngủ, giảm trí nhớ, phản ứng chậm.

     - Yếu nhẹ tay hoặc chân, dáng đi không vững.

     - Thay đổi hành vi, tính khí, hoặc giảm tập trung.

Chụp CT sọ não là phương tiện chẩn đoán đơn giản, giúp phát hiện sớm tụ máu mạn tính trước khi gây tổn thương não nặng nề.

3. Trường hợp lâm sàng điển hình

Bệnh nhân nam 61 tuổi, không có tiền sử bệnh lý nào liên quan. Khoảng 2 tháng trước, bệnh nhân đau dầu vùng trán âm ỉ, nhưng không điều trị gì. Gần đây ông xuất hiện đau đầu nhẹ, thỉnh thoảng choáng váng. Gia đình đưa đến khám tại Khoa Ngoại Thần Kinh – Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế.

Kết quả CT sọ não cho thấy máu tụ dưới màng cứng vùng trán - đỉnh phải, giai đoạn bán cấp, dày khoảng 12 mm, gây đè đẩy đường giữa sang trái #6mm, đè đẩy nhu mô não. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật khoan sọ dẫn lưu máu tụ (burr-hole evacuation).

Ca phẫu thuật được thực hiện an toàn trong hơn 1 giờ. Sau 2 ngày, bệnh nhân hết đau đầu, đi lại bình thường, và được xuất viện sau 5 ngày theo dõi.

Hình 2. CT scan sọ não trước phẫu thuật (A, B, C) và sau phẫu thuật (D,E,F) lấy máu tụ dưới màn cứng mạn tính với phẫu thuật khoan sọ lấy máu tụ và đặt dẫn lưu kín
(burr-hole drainage) ở bệnh nhân lớn tuổi.

4. Điều trị hiện nay

Phẫu thuật khoan sọ lấy máu tụ và đặt dẫn lưu kín (burr-hole drainage) là phương pháp điều trị tiêu chuẩn hiện nay, ít xâm lấn, hiệu quả cao và thời gian hồi phục nhanh.

Một số trường hợp nhẹ có thể được theo dõi kết hợp điều trị nội khoa, tuy nhiên đa phần bệnh nhân cần phẫu thuật để giải phóng chèn ép và phòng ngừa tái phát.

5. Thông điệp từ bác sĩ

“Ở người lớn tuổi, một cơn đau đầu tưởng chừng nhẹ nhàng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng trong não. Việc đi khám sớm giúp phát hiện và điều trị kịp thời, mang lại kết quả hồi phục rất tốt.”
— BS. Đinh Thị Phương Hoài, Khoa Ngoại Thần Kinh – Trường Đại học Y Dược Huế

6. Kết luận

Máu tụ dưới màng cứng mạn tính là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm.
Người cao tuổi, đặc biệt là người có dùng thuốc chống đông hoặc có va chạm đầu, không nên xem thường các cơn đau đầu kéo dài hoặc thay đổi trí nhớ, vận động.

Khoa Ngoại Thần Kinh – Trường Đại học Y Dược Huế luôn sẵn sàng tiếp nhận, tư vấn và điều trị cho người bệnh bằng các kỹ thuật hiện đại, an toàn và nhân văn.

Tác giả: Đinh Thị Phương Hoài, Nguyễn Thị Mỹ Dung, Lê Trọng Hiếu,
Trần Đức Hoàng, Nguyễn Vĩnh Lạc, Nguyễn Thanh Minh

Thông tin liên hệ

Khoa Ngoại Thần Kinh – Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế
???? Điện thoại: Phòng Cấp cứu - 0234 3837777
???? Địa chỉ: 41-51 Nguyễn Huệ, TP. Huế
???? Website: www.bvydhue.vn