*Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Nguyện

 BSNT Lò Thị Minh Luyến

* Phẫu thuật thay thế xương bàn đạp trong điều trị xốp xơ tai đã được phẫu thuật viên là Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Nguyện thực hiện một cách thường quy tại khoa Tai Mũi Họng- Mắt- Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế.

Xốp xơ tai là một bệnh lý nguyên phát của ốc tai xương, đặc trưng bởi quá trình tái cấu trúc xương bất thường, trong đó xương sụn đặc bình thường bị thay thế bởi xương xốp, thường gặp nhất tại khe trước cửa sổ bầu dục. Xương bàn đạp không còn hoạt động như một pít-tông mà chỉ dao động tới lui và cuối cùng bị cố định hoàn toàn dẫn đến giảm thính lực dẫn truyền

Điều trị ban đầu cho xốp xơ tai và giảm thính lực kèm theo bao gồm điều trị bảo tồn hoặc phẫu thuật thay thế xương bàn đạp bằng một bộ phận giả.Trong những trường hợp xốp xơ tai tiến triển nặng, có thể xem xét cấy ốc tai điện tử.

Tại Bệnh viện Đại học Y dược Huế vừa tiếp nhận điều trị một ca xốp xơ tai là một bệnh nhân nữ 48 tuổi vào viện với tình trạng nghe kém kèm ù tai tiếng trầm hai tai đã lâu, tai bên trái nghe kém nặng hơn bên phải. Thính lực đồ ghi nhận được sự gia tăng giá trị đường khí ở hầu hết các tần số với trung bình đơn âm (PTA - Pure Tone audiogram) tai phải 40 dB, tai trái 65 dB; Khoảng cách khí xương (ABG – Air born gap) tai phải 20 dB, tai trái 48,25 dB (Hình 1). Hình ảnh CTscan giảm khoáng xương của xương đe và vùng cửa sổ bầu dục hai tai (Hình 2).

Hình 1. Đường biểu diễn màu đen: Hình ảnh thính lực đồ của bệnh nhân trước phẫu thuật

Đường biểu diễn màu đỏ, xanh: Thính lực đồ bệnh nhân một tháng sau phẫu thuật

Hình 2. Hình ảnh giảm khoáng xương vùng cửa sổ bầu dục. A,B. Tai phải; C,D. Tai trái

Với chẩn đoán xốp xơ tai độ I hai bên, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật tai trái với phương pháp thay thế xương bàn đạp (stapedotomy). Trong quá trình phẫu thuật ê – kíp đánh giá chuỗi xương con ghi nhận sự cố định của xương bàn đạp vào cửa sổ bầu dục. Sau đó ê – kíp phẫu thuật tiến hành lấy bỏ một phần xương bàn đạp, bảo tồn phần đế đạp (Hình 3A), tạo hình và đặt trụ thay thế xương bàn đạp (Stapedotomy) (Hình 3B) nhằm khôi phục lại chức năng dẫn truyền âm thanh.

Hình 3. A. Lấy bỏ xương đe kèm ổ xốp xơ; B. Đặt trụ thay thế xương bàn đạp

Kết quả đạt được sau 1 tháng phẫu thuật, bệnh nhân cải thiện sức nghe, hết ù tai. Trung bình đơn âm tai mổ cải thiện 13,75 dB , Khoảng cách khí xương giảm còn 31,25 (Hình 1). Bệnh nhân tiếp tục được theo dõi 3, 6 tháng và 1 năm sau phẫu thuật. Kết quả thính lực sẽ tiếp tục được cải thiện, các triệu chứng chủ quan của bệnh nhân cải thiện rõ rệt với hết ù tai và chức nghe cải thiện gần về mức bình thường.